Vanaf 15 september 2025 wordt het mogelijk om snel aanvullend forensisch medisch onderzoek uit te laten voeren bij slachtoffers van een wurgpoging in huiselijk geweldzaken. Dankzij een samenwerking van het Openbaar Ministerie (OM) met de politie en het Landelijk Onderzoeks- en Expertisebureau FMO (LOEF) kan op die manier mogelijk meer en beter forensisch bewijs worden vergaard. De pilot start in de regio Midden-Nederland, daarna gevolgd door Oost-Nederland en Oost-Brabant. Op termijn volgt ook uitbreiding naar andere regio’s.
Beter bewijsmateriaal
Mirjam Warnaar, landelijk officier van justitie forensische opsporing: ‘Bij wurgpogingen is aan de buitenkant vaak niet zo veel te zien, maar kan er inwendig wel schade zijn toegebracht. We gaan nu met deze grote pilot onderzoeken of we kunnen vaststellen dat er bij het slachtoffer inwendig letsel aanwezig is. We moeten dan wel snel handelen omdat dit letsel na korte tijd weer verdwijnt. Met deze nieuwe werkwijze wordt het mogelijk om binnen korte tijd, bij voorkeur maximaal 48 uur nadat een slachtoffer zich bij de politie heeft gemeld, aanvullend forensisch medisch onderzoek uit te laten voeren door het LOEF.
‘Als er inwendig letsel wordt aangetoond, dan is dit een belangrijke stap voor de waarheidsvinding in huiselijk geweldzaken. Ook draagt het bij aan de vaststelling van de ernst van de zaak en daarmee de straf. Daarnaast willen we onze forensische kennis van deze vorm van mishandeling vergroten. De pilot wordt versterkt door een subsidie van het ministerie van Justitie en Veiligheid voor wetenschappelijk onderzoek door het LOEF.‘
Martin Sitalsing, landelijk portefeuillehouder Zorg en Veiligheid van de politie: ‘Deze pilot is een goed voorbeeld van de brede samenwerking om de aanpak van ernstig huiselijk geweld nog beter vorm te geven. De verbinding tussen forensisch en medisch onderzoek is nodig om de rode vlaggen te duiden en de bewijslast te versterken.’
Femicide
Judith van Schoonderwoerd den Bezemer, landelijk officier van justitie huiselijk geweld en seksuele misdrijven, vult aan: ‘Jaarlijks komen tientallen vrouwen door (partner)geweld om het leven. Nog veel meer vrouwen hebben te maken met mishandeling en intieme terreur. Wurgpogingen zijn een van de belangrijkste rode vlaggen voor verdere escalatie en soms zelfs femicide. Ook in andere typen (huiselijk) geweld komt het voor. Als we hier met deze pilot sneller en beter zicht op kunnen krijgen, vergroot dat hopelijk ook de mogelijkheden om effectief in te kunnen grijpen.’
Guido Reijnen, medisch directeur LOEF: ‘Met aanvullende medische technieken kunnen we nu, naast het standaard forensisch medisch onderzoek, ook inwendig verwurgingsletsel (niet fatale strangulatie) vastleggen ten behoeve van waarheidsvinding. Denk daarbij aan netvliesbloedingen, letsel in de keelholte en onderhuidse zwellingen in de hals. Verwurging is één van de indicatoren voor escalerend huiselijk geweld en mogelijk femicide. Dit maakt het des te belangrijker dat forensisch artsen dit letsel straks door middel van aanvullende medische technieken zichtbaar kunnen maken.’
Registratie
Vrouwen zijn veel vaker slachtoffer van moorden gepleegd door een (ex-)partner dan mannen. Het OM registreert sinds vorig jaar het aantal verdachten van geweldsmisdrijven met een vrouwelijk slachtoffer. In 2024 kwamen er 24 moord- en doodslagzaken met een vrouwelijk slachtoffer binnen bij het OM, en 49 zaken van pogingen daartoe. Femicides waarbij de dader ook zichzelf van het leven berooft komen niet in deze cijfers terug, omdat er dan geen strafzaak volgt.