AI en Deepfakes, De Nieuwe Dreiging in Financial Crime

Inhoud

Inleiding

Cybercrimineel en AI bot actief op darkweb — ^{Credits: ChatGTP}

De opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) en deepfake-technologie heeft niet alleen geleid tot innovatieve toepassingen, maar ook tot nieuwe vormen van financiële criminaliteit. Fraudeurs maken gebruik van deze technologieën om overtuigende vervalsingen te creëren, waarmee ze individuen en organisaties misleiden. Hieronder worden enkele casussen besproken die de ernst van deze dreiging illustreren. De meest recente zaken staan bovenaan.

Polen | AI-gegenereerd paspoort doorstaat KYC-controle (April 2025)

Een AI-gegenereerd paspoort slaagde erin om een Know Your Customer (KYC) controle te doorstaan, wat wijst op de geavanceerdheid van deepfake-technologie en de uitdagingen voor identiteitsverificatieprocessen.¹

Singapore | CFO misleid door deepfake-vergadering (Maart 2025)

In Singapore werd een financieel directeur (CFO) van een internationaal bedrijf slachtoffer van een geavanceerde AI deepfake-oplichting. De oplichters gebruikten deepfake-technologie om tijdens een videoconferentie te doen alsof ze de CEO en andere leidinggevenden van het bedrijf waren. Ze overtuigden de CFO om bijna 500.000 Amerikaanse dollars over te maken naar een lokale bankrekening, waarna het geld grotendeels werd doorgesluisd naar rekeningen in Hongkong.²

Italië | Twee Nederlanders verdacht van AI-oplichting met stem van minister (februari 2025)

Twee Nederlanders worden verdacht van het gebruik van een door AI-gegenereerde stem van de Italiaanse minister van Defensie, Guido Crosetto, om Italiaanse topondernemers te misleiden. Ze vroegen om geld over te maken om zogenaamd gegijzelde journalisten vrij te kopen. Een van de slachtoffers, oliemagnaat Massimo Moratti, maakte bijna een miljoen euro over. Het geld werd teruggevonden op een Nederlandse bankrekening.³

Spanje | crypto-oplichting met AI en deepfakes – schade 19 miljoen euro (november 2024)

De Spaanse politie heeft zes mensen gearresteerd die betrokken waren bij een cryptofraude ter waarde van €19 miljoen, waarbij meer dan 200 slachtoffers werden opgelicht via door AI gegenereerde advertenties en valse deepfake aanbevelingen van beroemdheden. De operatie ontmantelde een landelijk fraudenetwerk dat opereerde met valse identiteiten en lege vennootschappen.⁴

Groot-Brittannië | AI-gegenereerde schadebeelden bij autoverzekeringen (mei 2024)

In 2024 meldde de Britse verzekeraar “LV=” een toename van frauduleuze claims waarbij AI werd gebruikt om foto’s van voertuigen te manipuleren. Een specifiek geval betrof een bestuurder die AI-tools inzette om schade aan de voorbumper van zijn bestelwagen te simuleren. De ingediende claim omvatte ook een vervalste factuur van meer dan £1.000 voor reparaties. Dergelijke “shallowfake”-technieken, waarbij bestaande foto’s worden aangepast met AI, maken het voor fraudeurs gemakkelijker om overtuigende, maar valse, schadeclaims in te dienen. Volgens Allianz is het aantal van dit soort frauduleuze claims in het afgelopen jaar met 300% gestegen.⁵

Hongkong | Medewerker maakt 25 miljoen USD over na deepfake-call (Februari 2024)

In Hongkong werd een medewerker van een multinational misleid om 25 miljoen Amerikaanse dollars over te maken. Oplichters gebruikten deepfake-technologie om tijdens een videoconferentie de CFO en andere collega’s na te bootsen. De medewerker, die aanvankelijk sceptisch was, werd overtuigd door de realistische beelden en stemmen van zijn vermeende collega’s.⁶

Hongkong | Deepfake-ID-bende fraudeert met 90 leningaanvragen en opent 54 bankrekeningen (Februari 2024)

In Hongkong zijn acht gestolen identiteitskaarten die als verloren waren opgegeven, misbruikt. Hiermee werden 90 leningaanvragen en 54 bankrekeningen geopend. In minstens twintig gevallen zijn daarbij AI-deepfakes gebruikt om gezichtsherkenningsprogramma’s te misleiden door de mensen te imiteren die op de identiteitskaarten staan afgebeeld. De fraude vond plaats tussen juli en september 2023. ⁷

Conclusie

Deze casussen benadrukken de groeiende dreiging van deepfake- en AI-gestuurde oplichting in de financiële sector. Het is essentieel voor organisaties om waakzaam te blijven en hun beveiligingsmaatregelen voortdurend te evalueren en aan te passen aan deze nieuwe vormen van fraude.

Europol

Ook Europol ziet de groeiende dreiging van deepfake- en AI-gestuurde technieken. In het rapport Biometric vulnerabilities: Ensuring future law enforcement preparedness onderzoekt Europol hoe biometrische technologieën – zoals gezichts-, vingerafdruk-, iris- en stemherkenning – kunnen worden misbruikt via zogeheten ‘presentation attacks’. Het rapport benadrukt het belang van bewustwording, versterking van systemen en samenwerking tussen technologie-experts en opsporingsdiensten. Ook voor FinCrimeFighters is dit relevant, omdat zulke kwetsbaarheden kunnen leiden tot identiteitsfraude en witwassen. Door kennis te nemen van het Europol rapport kunnen FinCrimeFighters beter anticiperen op nieuwe technologische dreigingen binnen financiële criminaliteit.⁸

Of luister eens naar deze Europol podcast …

FINCEN

Een andere bron die FinCrimeFighters kunnen raadplegen is de “FinCEN Alert on Fraud Schemes Involving Deepfake Media Targeting Financial Institutions”. Deze FinCEN-alert over deepfakes en AI is waardevolle lectuur voor fincrime fighters, omdat het inzicht geeft in hoe criminelen generatieve AI inzetten om KYC-processen te manipuleren en financiële instellingen te misleiden. Door middel van vervalste identiteitsdocumenten, gemanipuleerde foto’s en zelfs synthetische video’s openen ze frauduleus rekeningen en zetten ze complexe witwasstructuren op. De alert beschrijft herkenbare modus operandi en biedt praktische red flags – zoals verdachte webcamsoftware of afwijkingen in metadata – die kunnen helpen bij het tijdig opsporen van deze nieuwe vormen van identiteitsfraude. Ook worden concrete maatregelen gedeeld, waaronder het gebruik van reverse image searches en deepfake-detectiesoftware.⁹

Meer dagelijks nieuws over AI en Deepfakes

De AI-oplichters slapen niet — en jij? Op onze nieuwspagina vind je als FinCrime Fighter de nieuwste casussen en waarschuwingen over deepfakes, synthetische identiteiten en Artificial Intelligence (AI)-gedreven financiële criminaliteit. Blijf scherp. Blijf voor!