Zes actievoerders stonden vandaag voor de rechter omdat zij in het licht van een demonstratie strafbare feiten hebben gepleegd. Het Openbaar Ministerie legt de zaken aan de rechter voor om een duidelijke uitspraak te krijgen welke ruimte er is voor bestraffing. “Het demonstratierecht is een belangrijk grondrecht, maar geen vrijbrief om strafbare feiten te plegen,” betoogde de officier van justitie.
Binnen een demonstratie is volgens de rechter veel geoorloofd: eerder werden geen straffen opgelegd voor strafbare feiten die werden gepleegd door vreedzame demonstranten. In de meeste gevallen ging het dan om overtreding van de Wet openbare manifestaties, namelijk het niet voldoen aan een bevel van de burgemeester.
Het Openbaar Ministerie is in beginsel dan ook terughoudend met de vervolging van vreedzame actievoerders. De strafrechtelijke grenzen zijn in de afgelopen jaren al vaak opgezocht en vastgesteld. Maar de zes verdachten die vandaag voor de rechter stonden hebben – zo meent het Openbaar Ministerie – meermaals ernstigere strafbare feiten gepleegd, waar strafoplegging wél op zijn plaats zou zijn. Of ze hebben geweld gepleegd, dat is in beginsel nooit toelaatbaar, ook niet als het een enkele keer gebeurt.
Een man van 45 uit Amsterdam, een man van 32 uit Amsterdam, een vrouw van 67 uit Hilversum, een vrouw van 27 uit Rijswijk, een man van 44 uit Utrecht en een man van 28 uit Friesland moesten vandaag voor verschillende feiten voor de rechter verschijnen.
Vernieling, mishandeling en gevaarlijke verkeerssituaties
Om te beginnen ging het om verschillende vernielingen. Zo werden de muren van de tunnelbak van de Utrechtsebaan in Den Haag meerdere keren beklad, het kostte de gemeente veel geld en tijd om dat te laten herstellen. Ook het ministerie van Economische Zaken en Klimaat moest het ontgelden, daar werd tijdens een demonstratie verf op de ramen gesmeerd. Tijdens een protest bij de TU Delft werd een schuifdeur met kracht open gehouden, die daarna kapot ging. Hoewel onder het demonstratierecht veel geoorloofd is, zouden wat het OM betreft vernielingen waarbij veel schade is daar niet onder moeten vallen.
Verder ging het over verstoring van een raadsvergadering in het Westland in december 2023. Actievoerders liepen toen vanaf de publieke tribune de vloer van de vergadering op en gingen tussen de raadsleden staan. De vergadering moest worden stilgelegd. Dit is een ongewenste verstoring van het democratisch proces en draagt bij aan gevoelens van onveiligheid bij volksvertegenwoordigers. Het Openbaar Ministerie vindt dat een duidelijk strafrechtelijk signaal moet uitgaan dat dit niet kan.
Bij mishandeling staat dat wat het OM betreft buiten kijf. Er kan in beginsel nooit een rechtvaardiging zijn voor geweld. Een actievoerder die een beveiliger bij de keel greep en enige tijd vast hield stond daarom ook voor de rechter.
Tot slot ging het over de blokkades van de A12, waar honderden demonstranten zijn aangehouden en weggevoerd. Zij werden verder niet vervolgd, omdat met hun aanhouding het belangrijkste doel, namelijk het beëindigen van de strafbare blokkade, al was bereikt. Voor een aantal actievoerders ligt het voor het OM echt anders. Zij hadden zich met zogenoemde lock-ons vastgemaakt en daarmee actief het werk van de politie belemmerd.
Een actievoerder die tot tweemaal toe samen met anderen zijn auto op de A12 tot stilstand bracht, vermoedelijk om zo vrij baan te maken voor de blokkade, heeft volgens het OM voor gevaarlijke verkeerssituaties gezorgd.
Strafeisen
De 45-jarige man uit Amsterdam heeft zich volgens het OM twee keer schuldig gemaakt aan vernieling en twee keer aan versperring van de A12. Tegen hem werd 120 uur werkstraf geëist.
De 32-jarige man uit Amsterdam heeft zich volgens het OM twee keer schuldig gemaakt aan vernieling en één keer aan belemmering. Tegen hem werd 30 uur werkstraf geëist.
De 67-jarige vrouw uit Hilversum heeft zich volgens het OM één keer schuldig gemaakt aan vernieling en één keer aan belemmering. Tegen haar werd 20 uur werkstraf geëist.
De 27-jarige vrouw uit Rijswijk heeft zich volgens het OM twee keer schuldig gemaakt aan vernieling en één keer aan verstoring van een raadsvergadering. Tegen haar werd 20 uur werkstraf geëist.
De 44-jarige man uit Utrecht heeft zich volgens het OM twee keer schuldig gemaakt aan vernieling en één keer aan belemmering. Tegen hem werd 30 uur werkstraf geëist.
De 28-jarige man uit Friesland heeft zich volgens het OM schuldig gemaakt aan mishandeling. Tegen hem werd een geldboete van 750 euro geëist.